Hội thảo khoa học "Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực -Vấn đề lý luận và thực tiễn"

Thứ năm - 22/07/2021 08:48

Sáng 06/7/2021, Ban Nội chính Trung ương phối hợp với Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương tổ chức hội thảo khoa học "Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực - Vấn đề lý luận và thực tiễn".

Các đồng chí: GS. TS. Phùng Hữu Phú, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương; TS. Nguyễn Thái Học, Phó trưởng Ban Nội chính Trung ương, Chủ tịch Hội đồng khoa học Ban Nội chính Trung ương chủ trì Hội thảo.

(Nguồn: Ban Nội chính Trung ương)

Tham dự Hội thảo có lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương, đại diện ban, bộ, ngành Trung ương; chuyên gia, nhà khoa học, các đồng chí nguyên lãnh đạo bộ, ban, ngành Trung ương; đại diện Thường trực tỉnh ủy Hải Dương, Nam Định, Hòa Bình; các ban nội chính Thành ủy Hà Nội, Hải phòng, lãnh đạo Ban Nội chính tỉnh ủy: Hưng Yên, Ninh Bình, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc và lãnh đạo, chuyên viên các vụ, đơn vị chức năng thuộc Ban Nội chính Trung ương.
Trong công tác nghiên cứu lý luận, tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức thường biểu hiện qua 03 góc độ như:
Thứ nhất, dưới góc độ công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng: đó là sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. “tự diễn biến” “tự chuyển hoá” trong nội bộ, như Nghị quyết Trung ương 4 Khoá XII đã chỉ ra 27 biểu hiện.
Thứ hai, dưới góc độ nhận thức: tiêu cực biểu hiện qua những nhận thức sai trái, nhìn nhận sai lệch, không đúng đắn của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức về Chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về Chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa, xã hội…
Thứ ba, dưới góc độ hành vi: đó là các hành vi vi phạm các quy định của Đảng; pháp luật của Nhà nước; kỷ luật của đoàn thể và các hành vi trái với chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử, giá trị truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc.
Trong các văn kiện Đại hội Đảng các cấp đã đánh giá thực trạng tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, như sau:
Đại hội XII đánh giá: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một số bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận còn diễn biến phức tạp hơn”
Đại hội XIII đánh giá: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, chủ nghĩa cá nhân, lợi ích nhóm, bệnh lãng phí, vô cảm, bệnh thành tích ở một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi; tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ cũng như những mâu thuẫn xã hội còn diễn biến phức tạp”
Như vậy, có thể thấy tình hình tiêu cực trong cán bộ, đảng viên, công chức có chiều hướng giảm dần hơn và công tác phòng, chống tiêu cực ngày càng đạt được những kết quả tích cực hơn, từ những đánh giá của các nhiệm kỳ Đại hội Đảng (từ mức “chưa bị đẩy lùi; có mặt, có bộ phận còn diễn biến phức tạp hơn” của Nhiệm kỳ XII đến “còn diễn biến phức tạp” của nhiệm kỳ XIII). Bên cạnh đó còn thể hiện cụ thể qua những số liệu về xử lý đảng viên vi phạm (theo Báo cáo số 219-BC/UBKTTWW của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương), như: vi phạm về mất đoàn kết nội bộ giảm 19,44%; vi phạm về những điều Đảng viên không được làm giảm 33,85%; vi phạm về phẩm chất đạo đức, lối sống giảm 32,07%; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo giảm 24,27% của nhiệm kỳ XII so với nhiệm kỳ XI.
Trong công tác thực hiện phòng, chống tiêu cực, tham nhũng hiện nay đã đạt được những kết quả rất tích cực, có thể thấy:
- Trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế của Đảng và Nhà nước: Đảng và Nhà nước đã rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định về xây dựng Đảng, quản lý kinh tế - xã hội nhằm phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí như: Nghị quyết Trung ương 4 Khoá XII; Nghị quyết Trung ương 7 Khoá XII; Quy định số 08-QĐi/TW về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, công chức; Quy định số 47-QĐ/TW của Bộ Chính trị về những điều đảng viên không được làm; Nhà nước sửa đổi, bổ sung các luật: Bộ luật Hinh sự; Luật cán bộ, công chức, Luật PCTN…
- Phát huy được vai trò của cơ quan truyền thông, báo chí trong phòng, chống tiêu cực: Thời gian qua các cơ quan báo chí, truyền thông đã tích cực đấu tranh PCTN, tiêu cực; cổ vũ, động viên, khích lệ nhân dân tích cực tham gia đấu tranh PCTN, tiêu cực. Báo chí, truyền thông là kênh thông tin quan trọng để các cơ quan có thẩm quyền phát hiện ra sai phạm và tiến hành xử lý theo quy định, trong đó có nhiều những lãnh đạo chủ chốt của Trung ương và địa phương, được dự luận xã hội đặc biệt quan tâm.
- Công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng của các cấp uỷ, uỷ ban kiểm tra các cấp đạt kết quả cao, đã phát hiện và tiến hành xử lý nhiều sai phạm trong đó có cả những đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước (Thi hành kỷ luật 1.329 tổ chức đảng, 87.210 đảng viên, trong đó có hơn 110 cán bộ diện Trung ương quản lý). Các cơ quan thanh tra nhà nước cũng đã tích cực trong thực hiện nhiệm vụ, đã kiến nghị thu hồi về kinh tế, kiến nghị xử lý hành chính, chuyển cơ quan điều tra đạt kết quả cao (kiến nghị thu hồi kinh tế: 194.719 tỷ đồng, 7.675ha đất; chuyển cơ quan điều tra 411 vụ, 568 đối tượng). Cơ quan tố tụng các cấp đã tập trung điều tra, xử lý nghiêm nhiều vụ án hình sự liên quan đến các hành vi tiêu cực, tham nhũng đối với cán bộ, công chức, viên chức, trong đó có cả những cán bộ cao cấp cả khi đương chức và nghỉ hưu (Trong nhiệm kỳ XII xử lý hình sự hơn 5.200 cán bộ, trong đó 4.600 cán bộ, đảng viên bị phạt tù). Cơ quan Điều tra VKSNDTC đã phát hiện, khởi tố, điều tra 200 bị can phạm tội trong hoạt động tư pháp (theo Tài liệu tham khảo về công tác phòng, chống tiêu cực).
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác phòng, chống tiêu cực còn một số khó khăn, vướng mắc như:
- Thể chế về phòng, chống tiêu cực còn chưa đồng bộ, thống nhất; một số chủ trương, chính sách của Đảng về phòng, chống tiêu cực chậm được thể chế hoá, nhất là các biểu hiện về suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và quy định về chế tài xử lý.
- Việc thực hiện tự phê bình và phê bình ở một số cấp ủy, cơ quan, đơn vị và cán bộ, đảng viên tiến hành chưa nghiêm.Việc nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ chốt, người đứng đầu ở một số địa phương, đơn vị còn hình thức.
- Việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế còn chậm, hiệu quả thấp, tổ chức bộ máy còn cồng kềnh gây lãng phí nguồn lực; việc giám sát quyền lực, phát huy vai trò giám sát của Nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội còn hạn chế.
Những khó khăn, vướng mắc trên xuất phát từ những nguyên nhân:
- Nhận thức về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng về công tác phòng, chống tiêu cực của một số cấp uỷ, tổ chức đảng và đảng viên chưa đầy đủ, sâu sắc. Công tác rà soát, sửa đổi, bổ sung, xây dựng, hoàn thiện thể chế về phòng, chống tiêu cực còn chưa kịp thời.
- Công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn chưa hiệu quả; việc quản lý, giáo dục đảng viên chưa được quan tâm đúng mực. Các cấp uỷ, tổ chức đảng chưa quan tâm thoả đáng tới việc chỉ đạo phòng, chống tiêu cực.
Từ những khó khăn, vướng mắc nêu trên để công tác phòng, chống tiêu cực đạt được những kết quả tích cực hơn, cần thực hiện một số giải pháp như:
1. Phải tiến hành đồng thời công tác phòng, chống tiêu cực với công tác phòng, chống tham nhũng với phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, theo đó: Tiến hành đổi mới và bắt buộc học tập lý luận chính trị; cam kết rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, không suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; cơ chế kiểm soát quyền lực chặt chẽ; siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong Đảng, công khai kết quả xử lý vi phạm; thống nhất về chính sách và kỷ luật giữa Đảng và Nhà nước.Tăng thẩm quyền, trách nhiệm của người đứng đầu để xử lý cán bộ thuộc quyền và sự giám sát của nhân dân trong xây dựng Đảng.Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động đối thoại với dân, phát huy dân chủ trong sinh hoạt đảng; tăng cường kỷ cương, kỷ luật phát ngôn; đẩy mạnh hoạt động nêu gương của bí thư cấp ủy, thủ trưởng cơ quan, đơn vị về đạo đức, lối sống, tác phong công tác.
2. Tiếp tục rà soát, sắp xếp, kiện toàn đầu mối tổ chức, bộ máy trong hệ thống chính trị, đảm bảo yêu cầu tinh gọn, hiệu quả theo đúng tinh thần Nghị quyết hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII). Rà soát, bổ sung, cụ thể hóa và thực hiện những chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên phù hợp với đặc điểm của từng ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị. Kiểm tra, xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm trong thực thi quyền lực và nhiệm vụ, gây bức xúc trong dư luận nhân dân. Thực hiện tốt việc đăng ký cam kết và theo dõi kết quả tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu của đảng viên.
3. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về công tác xây dựng Đảng, gắn với Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị. Xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát hàng năm với các nội dung có trọng tâm, trọng điểm để phát hiện và xử lý kịp thời những đảng viên vi phạm tư cách, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những phần tử cơ hội, bất mãn, gây mất đoàn kết nội bộ trong Đảng. Thực hiện đồng bộ, quyết liệt công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, chú trọng kiểm tra, xử lý kỷ luật những cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, kể cả cán bộ cao cấp, đương chức hay đã nghỉ hưu.
4. Xây dựng cơ chế hợp lý để bảo vệ và khuyến khích phát huy vai trò của nhân dân và Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan báo trí, truyền thông trong công tác đấu tranh, vạch trần các hành vi tiêu cực.

Tác giả bài viết: Nguyễn Văn Tùng (Bài viết tham khảo Tài liệu tham khảo về công tác phòng, chống tiêu cực phục vụ Hội thảo khoa học về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực - Vấn đề lý luận và thực tiễn)

Nguồn tin: Ban Nội chính Tỉnh ủy Hưng Yên